Theo Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), Liên Hợp Quốc và các quốc gia thành viên đã cam kết chấm dứt dịch bệnh lao toàn cầu vào năm 2035. Điều này có nghĩa là gánh nặng lao toàn cầu cần giảm 90% trong 20 năm.
Mặc dù có tiến bộ đáng kể, tỷ lệ suy giảm tỷ lệ mắc bệnh lao hiện tại có nghĩa là sẽ mất đến năm 2130 (dài hơn 95 năm so với kế hoạch) để đạt được mục tiêu.
Một chiến lược đa chiều để loại bỏ bệnh lao là rất cần thiết.
FIT và các đối tác của chúng tôi đang làm việc để thí điểm, đánh giá và quy mô toàn diện, các chương trình chăm sóc và phòng chống lao tập trung vào bệnh nhân nhằm ngừng truyền bệnh lao, cứu sống và giảm hại.
Cách tiếp cận toàn diện của chúng tôi bao gồm bốn lĩnh vực trọng tâm:
Tìm kiếm ca bệnh
Điều trị
Phòng ngừa
Tích hợp & Đảm bảo tính bền vững
Theo Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), Liên Hợp Quốc và các quốc gia thành viên đã cam kết chấm dứt dịch bệnh lao toàn cầu vào năm 2035. Điều này có nghĩa là gánh nặng lao toàn cầu cần giảm 90% trong 20 năm.
Mặc dù có tiến bộ đáng kể, tỷ lệ suy giảm tỷ lệ mắc bệnh lao hiện tại có nghĩa là sẽ mất đến năm 2130 (dài hơn 95 năm so với kế hoạch) để đạt được mục tiêu.
Một chiến lược đa chiều để loại bỏ bệnh lao là rất cần thiết.
FIT và các đối tác của chúng tôi đang làm việc để thí điểm, đánh giá và quy mô toàn diện, các chương trình chăm sóc và phòng chống lao tập trung vào bệnh nhân nhằm ngăn chặn sự lây truyền bệnh lao, cứu sống và giảm gánh nặng.
Cách tiếp cận toàn diện của chúng tôi bao gồm bốn lĩnh vực trọng tâm:
Tìm kiếm ca bệnh
Điều trị
Phòng ngừa
Tích hợp & Đảm bảo tính bền vững
Tìm kiếm ca bệnh
Chúng tôi tuân thủ hai cách tiếp cận chính khi thực hiện tìm kiếm ca bệnh chủ động:
- Chủ động tìm kiếm những người mắc bệnh lao và những người tiếp xúc với bệnh lao bên ngoài các cơ sở y tế
- Sử dụng các xét nghiệm chẩn đoán nhanh và chính xác
Hầu hết những người mắc bệnh lao không được sàng lọc cho đến khi họ bắt đầu thể hiện các triệu chứng nghiêm trọng. Khi họ đến thăm khám tại cơ sở y tế, việc nhiễm khuẩn lao đã nhanh chóng tiến triển, giảm khả năng phục hồi và tăng cơ hội truyền nhiễm cho gia đình và những người xung quanh.
Nếu bệnh nhân mắc bệnh lao có thể được xác định sớm hơn, họ có thể được chữa khỏi nhanh hơn và có thể ngăn chặn việc lây truyền.
FIT tiến hành các hoạt động kiểm tra và sàng lọc lao cộng đồng ở những nơi dễ tiếp cận với các cá nhân sống trong các cộng đồng đó. Nếu một người có dấu hiệu nghi mắc lao, họ sẽ được xét nghiệm đờm để xác nhận chẩn đoán.
Trong nhiều khu vực thu nhập thấp và trung bình, xét nghiệm phổ biến nhất đối với bệnh lao được gọi là soi lam kính hiển vi đờm. Thử nghiệm phòng thí nghiệm này đã hơn 100 năm tuổi, và tính chính xác của nó phụ thuộc vào trình độ của cá nhân kỹ thuật viên thực hiện, và nó bỏ sót khoảng một nửa số người mắc lao. Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi làm việc với các đối tác tại Việt Nam để giảm sự chậm trễ trong chẩn đoán và thông báo ca mắc, và mở rộng ứng dụng các công nghệ chẩn đoán và sàng lọc mới, để chúng tôi có thể tìm thấy càng nhiều người mắc bệnh lao càng tốt.
Tìm kiếm ca bệnh
Chúng tôi tuân thủ hai cách tiếp cận chính khi thực hiện tìm kiếm ca bệnh chủ động:
- Chủ động tìm kiếm những người mắc bệnh lao và những người tiếp xúc với bệnh lao bên ngoài các cơ sở y tế
- Sử dụng các xét nghiệm chẩn đoán nhanh và chính xác
Hầu hết những người mắc bệnh lao không được sàng lọc cho đến khi họ bắt đầu thể hiện các triệu chứng nghiêm trọng. Khi họ đến thăm khám tại cơ sở y tế, việc nhiễm khuẩn lao đã nhanh chóng tiến triển, giảm khả năng phục hồi và tăng cơ hội truyền nhiễm cho gia đình và những người xung quanh.
Nếu bệnh nhân mắc bệnh lao có thể được xác định sớm hơn, họ có thể được chữa khỏi nhanh hơn và có thể ngăn chặn sự lây truyền.
FIT tiến hành các hoạt động kiểm tra và sàng lọc lao cộng đồng ở những nơi dễ tiếp cận với các cá nhân sống trong các cộng đồng đó. Nếu một người có dấu hiệu nghi mắc lao, họ sẽ được xét nghiệm đờm để xác nhận chẩn đoán.
Trong nhiều khu vực thu nhập thấp và trung bình, xét nghiệm phổ biến nhất đối với bệnh lao được gọi là soi lam kính hiển vi đờm. Thử nghiệm phòng thí nghiệm này đã hơn 100 năm tuổi, và tính chính xác của nó phụ thuộc vào trình độ của cá nhân kỹ thuật viên thực hiện, và nó bỏ sót khoảng một nửa số người mắc lao. Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi làm việc với các đối tác tại Việt Nam để giảm sự chậm trễ trong chẩn đoán và thông báo ca mắc, và mở rộng ứng dụng các công nghệ chẩn đoán và sàng lọc mới, để chúng tôi có thể tìm thấy càng nhiều người mắc bệnh lao càng tốt.
Điều trị
Chúng tôi tuân thủ ba cách tiếp cận chính khi hỗ trợ người đang điều trị lao:
- Bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt và sử dụng đúng thuốc
- Sử dụng các loại thuốc có thời gian sử dụng ngắn và ít độc hại hơn, giúp bệnh nhân dễ dàng tiếp nhận
- Hỗ trợ bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị bệnh lao để quản lý tác dụng phụ, giảm thiểu việc mất thu nhập, giảm phần phí tự chi trả và đảm bảo hoàn thành điều trị
Ngay khi được chẩn đoán mắc bệnh lao, người bệnh cần được điều trị ngay lập tức. Chúng tôi làm việc với Chương trình Chống lao Quốc gia (NTP) tại Việt Nam để giảm sự chậm trễ bắt đầu điều trị và hỗ trợ tiếp cận tới các phác đồ sử dụng thuốc mới hơn với thời gian điều trị ngắn hơn, độc tính thấp hơn và phương pháp sử dụng thân thiện hơn (ví dụ: thuốc uống thay cho thuốc tiêm).
Điều quan trọng là những người mắc bệnh lao nhận được chính xác loại thuốc mà họ cần, trong suốt thời gian điều trị. Lao kháng thuốc là một thách thức lớn và khoảng 5% bệnh nhân bệnh nhân lao ở Việt Nam cần sử dụng các thuốc có độc tính cao hơn trong thời gian dài hơn. Chúng ta biết rằng một thời gian ngắn sau khi người bệnh lao được kê đúng thuốc, họ sẽ không còn dễ lây lan bệnh nữa.
Điều trị
Chúng tôi tuân thủ ba cách tiếp cận chính khi hỗ trợ người đang điều trị lao:
- Bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt và sử dụng đúng thuốc
- Sử dụng các loại thuốc có thời gian sử dụng ngắn và ít độc hại hơn, giúp bệnh nhân dễ dàng tiếp nhận
- Hỗ trợ bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị bệnh lao để quản lý tác dụng phụ, giảm thiểu việc mất thu nhập, giảm phần phí tự chi trả và đảm bảo hoàn thành điều trị
Ngay khi được chẩn đoán mắc bệnh lao, người bệnh cần được điều trị ngay lập tức. Chúng tôi làm việc với Chương trình Chống lao Quốc gia (NTP) tại Việt Nam để giảm sự chậm trễ bắt đầu điều trị và hỗ trợ tiếp cận tới các phác đồ sử dụng thuốc mới hơn với thời gian điều trị ngắn hơn, độc tính thấp hơn và phương pháp sử dụng thân thiện hơn (ví dụ: thuốc uống thay cho thuốc tiêm).
Điều quan trọng là những người mắc bệnh lao nhận được chính xác loại thuốc mà họ cần, trong suốt thời gian điều trị. Lao kháng thuốc là một thách thức lớn và khoảng 5% bệnh nhân bệnh nhân lao ở Việt Nam cần sử dụng các thuốc có độc tính cao hơn trong thời gian dài hơn. Chúng ta biết rằng một thời gian ngắn sau khi người bệnh lao được kê đúng thuốc, họ sẽ không còn dễ lây lan bệnh nữa.
Phòng ngừa
Chúng tôi thực hiện hai cách tiếp cận chính khi tiến hành các hoạt động phòng ngừa bệnh lao:
- Ngăn ngừa tiếp xúc với nguồn bệnh lao
- Điều trị cho những người đã tiếp xúc với nguồn bệnh lao nên họ không bị bệnh
Nếu chúng ta ngăn chặn mọi người tiếp xúc với nguồn vi khuẩn bệnh lao, ta có thể ngăn họ không bị nhiễm khuẩn và mắc bệnh. Các chương trình của chúng tôi thực hiện các biện pháp kiểm soát lây lan qua đường hô hấp để ngăn chặn những người khỏe mạnh tiếp xúc với vi khuẩn bệnh lao.
Những người bị nhiễm lao tiềm ẩn có thể sống khỏe mạnh trong nhiều năm mà không phát triển thành bệnh. Tuy nhiên, lao tiềm ẩn có thể trở thành lao hoạt động bất cứ lúc nào. Khi điều này xảy ra, người đó sẽ bị bệnh lao và sẽ có thể lây lan vi khuẩn lao cho người khác. Tại FIT, chúng tôi đang mở rộng tiếp cận xét nghiệm nhiễm bệnh lao và đưa ra phác đồ điều trị dự phòng mới để ngăn chặn trẻ em và người lớn bị bệnh lao.
Phòng ngừa
Chúng tôi thực hiện hai cách tiếp cận chính khi tiến hành các hoạt động phòng ngừa bệnh lao:
- Ngăn ngừa tiếp xúc với nguồn bệnh lao
- Điều trị cho những người đã tiếp xúc với nguồn bệnh lao nên họ không bị bệnh
Nếu chúng ta ngăn chặn mọi người tiếp xúc với nguồn vi khuẩn bệnh lao, ta có thể ngăn họ không bị nhiễm khuẩn và mắc bệnh. Các chương trình của chúng tôi thực hiện các biện pháp kiểm soát lây lan qua đường hô hấp để ngăn chặn những người khỏe mạnh tiếp xúc với vi khuẩn bệnh lao.
Những người bị nhiễm lao tiềm ẩn có thể sống khỏe mạnh trong nhiều năm mà không phát triển thành bệnh. Tuy nhiên, lao tiềm ẩn có thể trở thành lao hoạt động bất cứ lúc nào. Khi điều này xảy ra, người đó sẽ bị bệnh lao và sẽ có thể lây lan vi khuẩn lao cho người khác. Tại FIT, chúng tôi đang mở rộng tiếp cận xét nghiệm nhiễm bệnh lao và đưa ra phác đồ điều trị dự phòng mới để ngăn chặn trẻ em và người lớn bị bệnh lao.
TÍCH HỢP & ĐẢM BẢO TÍNH BỀN VỮNG
Cách tiếp cận toàn diện của chúng tôi sẽ không thể vận hành tốt nếu FIT hoạt động đơn lẻ với tư duy phụ thuộc vào các dự án ngắn hạn.
Các dự án của chúng tôi được tích hợp một cách đa chiều vào các dịch vụ của Chương trình Chống lao Quốc gia hiện tại và được phát triển theo sự cố vấn và chấp thuận từ Chương trình Chống lao, Sở Y tế các tỉnh, Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố, cũng như các lãnh đạo tại địa phương và các cán bộ y tế các quận/huyện. Cùng với các hoạt động nghiên cứu khác do Chương trình Chống lao Quốc gia lãnh đạo, các chương trình mà chúng tôi đang thực hiện tại Việt Nam với sự đánh giá nghiêm ngặt đã và đang đem lại những đóng góp có thể đo đạc được, đem lại thông tin phục vụ xây dựng chính sách và các kế hoạch đầu tư cho cung cấp dịch vụ phòng chống và chăm sóc bệnh lao tại Việt Nam.
TÍCH HỢP & ĐẢM BẢO TÍNH BỀN VỮNG
Cách tiếp cận toàn diện của chúng tôi sẽ không thể vận hành tốt nếu FIT hoạt động đơn lẻ với tư duy phụ thuộc vào các dự án ngắn hạn.
Các dự án của chúng tôi được tích hợp một cách đa chiều vào các dịch vụ của Chương trình Chống lao Quốc gia hiện tại và được phát triển theo sự cố vấn và chấp thuận từ Chương trình Chống lao, Sở Y tế các tỉnh, Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố, cũng như các lãnh đạo tại địa phương và các cán bộ y tế các quận/huyện. Cùng với các hoạt động nghiên cứu khác do Chương trình Chống lao Quốc gia lãnh đạo, các chương trình mà chúng tôi đang thực hiện tại Việt Nam với sự đánh giá nghiêm ngặt đã và đang đem lại những đóng góp có thể đo đạc được, đem lại thông tin phục vụ xây dựng chính sách và các kế hoạch đầu tư cho cung cấp dịch vụ phòng chống và chăm sóc bệnh lao tại Việt Nam.
Để tìm hiểu thêm về các nguyên tắc TÌM KIẾM – ĐIỀU TRỊ – PHÒNG NGỪA của chúng tôi, bạn có thể đọc Sổ thông tin Nhà vận động phòng chống bệnh lao hoặc loạt bài đăng đặc biệt về chủ đề phòng chống bệnh lao được xuất bản trên The Lancet.
Để tìm hiểu thêm về bệnh lao